Adoption o pag-aampon: proseso at kwalipikasyon, Ang pagbibigay linaw sa usapin

Adoption o pag-aampon: proseso at kwalipikasyon.

Ang pagbibigay linaw sa usapin tungkol sa pag-aampon ang layon ng artikulong ito. Napakarami ng mga nag-tatanong sa forum na ito patungkol sa proseso ng pag-aampon o adoption dito sa Pilipinas kung kayat minarapat naming maglaan ng panahon para ito’y pag-usapan.

Dalawang batas ang sumasakop sa pag-aampon dito sa Pilipinas dahil sa dalawa ang uri ng adoption na umiiral dito: Ito ay ang DOMESTIC ADOPTION at ang INTERCOUNTRY ADOPTION.

BAKIT NG BA DAPAT PANG DUMAAN SA PROSESO NG PAG-AAMPON? ANU-ANO ANG MGA BENEPISYO NITO?
Ang unang benepisyo ay mapo-protektahan ang mga batang aampunin – dahil sa dumaan sa masusing proseso, tiyak na hindi mapapa-sama ang bata kung ito’y ampunin. Ang mga magulang na mag-aampon sa bata’y mapo-protektahan din sa kanilang mga karapatan at sa kanilang privacy.

Ang mga pangangailangan ng bata (lalo na kung ang aampunin ay child with special needs o batang may sakit o pinsala sa katawan o sa isipan) ay tiyak na matutugunan at ang BEST INTERESTS of the child ay bibigyan ng puwang.


HINDI BA’T MAS MADALI NA LAMANG NA IPANGALAN AT IPA-REHISTRO ANG BATA SA MGA ADOPTIVE PARENTS NA WALA NANG PROSESO NG ADOPTION SA HUSGADO?
Kung sa madali, talagang madali na ibigay na lamang ng ina o ama ang kanilang sanggol na kaluluwal lamang sa mga aampon at ang mga mag-aampon na ang bahalang magpa-rehistro sa bata sa kanilang pangalan at ito’y palakihin na lamang nila bilang kanilang anak.

Ang problema dito’y para magawa ito, ang mga aampon sa bata ay gagawa ng mga hakbang na maaring humantong sa falsification of public documents kung ipapa-rehistro nila ang bata sa kanilang pangalan na hindi naman sila ang tunay na nag-anak dito (pepekein ang Birth Certificate at palalabasin na sila ang mga tunay at biological na mga magulang kahit na hindi naman sila ang nag-silang sa bata). Bukod dito, ang mga nag-pa-ampon sa bata at ang mga umampon sa bata ay maaaring makasuhan ng Child Trafficking (pagbebenta ng bata).

Kung ang bata, sa halip na ampunin sa legal na proseso sa husgado ay basta na lamang pulutin, kupkupin at alagaan na parang anak ngunit hindi naman talaga anak sa mga dokumentong legal, walang mga karapatan ang bata katulad ng karapatang mag-mana mula sa kaniyang tunay o biological na mga magulang at wala din siyang karaptang mag-mana mula sa mga pumulot sa kanya’t nag-palaki. Ngunit, kung ang batang basta iniwan sa inyo ay inyong kinupkop na mula pa sa pagka-bata, at kayo na ang itinuring nitong magulang, maaari ninyong ampunin sa legal na proseso ang bata.

Ang isa pa, ang mga magulang na magpapalaki sa bata ay walang magagawa kung sa anumang oras na nais bawiin ng tunay o biological parents ng bata ang bata. Kung may masamang loob ang mga magulang na nagpa-ampon sa bata, maaaring kasuhan nila ng kidnapping ang mga umampon. So, magulo ang hindi dumaan sa ilalim ng proseso.

SINU-SINO ANG MAAARING MAG-ADOPT NG BATA SA PILIPINAS?
Sa ilalim ng DOMESTIC ADOPTION, ang maaaring mag-adopt ay ang mga:
• Filipino citizen
• May sapat na gulang (18 years old pataas)
• Buo ang civil capacity at legal rights (hindi ex-convict, hindi insane, etc.)
• May good moral character (na pinatutunayan ng liham mula sa kanilang parish priest, minister o kaya’y pastor)
• Hindi kailanman nahatulang pinal para sa mga crimes involving moral turpitude (tulad halimbawa ng pagnanakaw, rape or homicide, etc.)
• May kapasidad na emosyonal at sikolohikal na mag-aruga
• May kapasidad na pinansiyal upang buhayin ang bata (pakainin, damitan, paaralin, ipagamot, etc.)
• Kailangang ang mag-aampon ay may 16 years ang katandaan sa batang aampunin puera na lang kung ang mag-aampon ay ang biological parent o kaya’y ang mag-aampon ay asawa ng magulang ng aampunin.

PUEDE BANG MAG-AMPON ANG MGA FOREIGNER SA PILIPINAS?
Sa ilalim ng DOMESTIC ADOPTION, puedeng mag-ampon ang mga foreigner ng mga batang Pilipino basta’t silay:
• May sapat na gulang (18 years old pataas)
• Buo ang civil capacity at legal rights (hindi ex-convict, hindi insane, etc.)
• May good moral character (na pinatutunayan ng liham mula sa kanilang parish priest, minister o kaya’y pastor)
• Kailangang naninirahan sa Pilipinas ng at least 3 years bago mag-file ng petition for adoption, at manirahan ng tulu-tuloy sa PIlipinas habang ang adoption ay ginaganap at hanggang sa matapos ang adoption at ang adoption decree ay maging pinal.
• Kailangang ang bansa kung saan citizen ang foreigner ay makapag-bigay ng certification na ang foreigner ay may legal capacity na mag-adopt at ang batang kaniyang aampunin ay papayagang makapasok sa kaniyang bansa bilang anak.
• Kailangang ang bansa kung saan citizen ang foreigner ay may diplomatic relations sa Pilipinas

Dito’y ang tinutukoy ay ang mga foreigner na may asawang Pilipino citizens o kaya’y may mga asawang dating Pilipino citizen. Kung ang mag-asawa ay pawing mga foreigner (parehong foreigner ang mga mag-asawa) ang kanilang adoption ay hindi sasa ilalim sa DOMESTIC ADOPTION kundi sa INTERCOUNTRY ADOPTION.


SINU-SINO PA ANG PUEDENG MAG-ADOPT?
1. Ang mga dating Filipino citizens na naging citizens na sa ibang bansa ay maaaring mag-adopt ng kanilang kamag-anak basta’t hanggang sa fourth civil degree of consanguinity or affinity.

2. Ang mga foreigner na nag-asawa ng mga Pilipino ay maaaring ampunin ang mga anak sa pagka-dalaga o anak sa pagka-binata o anak bago mabalo o mga anak bago ma-annul ang kasal ng kanilang asawang Pilipino

3. Ang mga foreigner na nag-asawa ng mga Pilipino ay maaaring ampunin ang mga kamag-anak ng kanilang asawang Pilipino basta’t ang kamag-anak ng kanilang asawa ay within fourth degree of consanguinity or affinity (apo o pamangkin ay sakop pa dito, pati na ang mga apo sa tuhod o pamangkin sa tuhod)


SINU-SINO NAMAN ANG PUEDENG AMPUNIN?
1. Batang ang edad ay below 18
2. Batang nai-deklarang “available for adoption”
3. Ang lehitimo o ilehitimong anak na higit sa edad 18 ay puedeng ampunin ng asawa ng kanilang magulang
4. Isang taong lampas na sa 18 pero, siya’ypinalaki at itinuring na anak ng mag-aampon simula ng siya’y bata pa.
5. Isang batang ulila, matapos ang 6 na buwan mula sa kamatayan ng kaniyang mga magulang


KAILANGAN BA LAGING MAG-ASAWA ANG MAG-AAMPON?
Maaaring mag-ampon ang isang taong single o walang asawa. Kung ang mag-aampon ay may-asawa, kailangang silang dalawang mag-asawa ang mag-ampon ng bata.


KANI-KANINONG PAHINTULOT ANG KINAKAILANGAN SA PAG-AAMPON?
1. Kailangan ang pahintulot ng aampuning bata kung ito’y may 10 taong gulang na
2. Kailangan ang pahintulot ng magulang ng aampuning bata, ng guardian o ng ahensiya ng gobyerno na nangangalaga sa bata
3. Ang mga anak na lehitimo at ilehitimo ng mag-aampon pati ang mga anak ng aampunin, basta’t sila’y may 10 taong gulang na
4. Ang asawa ng mag-aampon pati na ang asawa ng aampunin (kung meron)


ANU-ANO ANG MGA DOKUMENTONG KAILANGANG IHAIN NG MAG-AAMPON PARA MAG-AMPON?
1. Certificate of Live Birth na nasa security paper
2. Marriage contract o kaya’y divorce decree, annulment decree or declaration of nullity o kaya’y decree of legal separation
3. Consent ng legitimate at illegitimate na anak ng mag-aampon na ang edad ay 10 pataas at nakatira sa kanilang tahanan
4. Physical, medical evaluation mula sa isang lisensiyadong manggagamot (pati na ang isang psychological evaluation kung ito’y kakailanganin)
5. NBI Clearance, Police clearance, MTC, RTC, at DOJ clearance mula sa Pilipinas at mula sa lahat ng bansa kung saan nanirahan
6. Income Tax Return o iba pang mga dokumentong nagpapakita ng financial capacity ng mag-aampon
7. Character references mula sa tatlong tao na hindi kamag-anak na nakakakilala sa mag-aampon for at least three years
8. 3x5 na pictures ng mag-aampon pati na ang kaniyang mga anak na kinuhanan at least three months before submission
9. Certificate of attendance sa mga pre-adoption seminar
10. Certification from the country of the adoptive parent (na foreigner) na siya’y may legal capacity sa kaniyang bansa at pinahihintulutan nila ang mga inampon na anak mula sa PIlipinas na maka-pasok at manirahan sa kanilang bansa
11. Certification mula sa Bureau of Immigration ng Pilipinas na may 3 taon nang resident ang foreigner sa Pilipinas
12. 2 Character references mula sa mga tao sa bansa ng foreigner na nakakikilala sa kanila
13. Police clearance mula sa lahat ng lugar kung saan sila nanirahan dalawang taon bago manirahan sa Pilipinas


ANU-ANO NAMAN ANG MGA DOKUMENTO UKOL SA AAMPUNING BATA NA KAILANGANG ISUMITE?
1. Child study report mula sa pagkasilang ng bata
2. Birth certificate ng bata o kaya’y Certificate of Foundling (napulot na bata – tulad ni Senadora Grace Poe)
3. Death certificate ng magulang (kung ulila na ang bata)
4. Certificate of Legally Free For Adoption
5. Medical evaluation or medical history
6. Psychological evaluation
7. Photo
8. Kung ang aampon sa bata ay mga foreigner, kailangan ng certification mula sa DSWD na ang bata ay dumaan na sa proseso ng domestic adoption ngunit walang nag-nais na umampon sa bata na mga magulang na Pilipino kung kaya’t maaari nang ipa-ampon ang bata sa mga magulang na foreigner


PUEDE BANG PUMUNTA SA BAHAY AMPUNAN AT PUMILI NG BATANG AAMPUNIN?
HINDI.
Ang mga magulang na nag-a-apply na mag-ampon ay hindi maaaring makapamili ng indibiduwal na batang gusto nilang ampunin. Ang Adoption Board ang nag-ma-match ng bata sa mga potential adoptive parents.
Ang bansang Pilipinas ay sumusunod sa CLOSED ADOPTION system (hindi nakakapamili ang mga magulang na nais mag-ampon ng batang nais nilang ampunin).


SAAN MAG-PA-FILE NG ADOPTION?
Dalawang yugto ang adoption process:

Unang hakbang ay administratibo:
1. Mag-apply sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) o
2. Sa mga Child Placing Agencies

Pangalawang hakbang ay sa husgado:
Sa Regional Trial Court ng probinsiya o siyudad sa inyong tirahan


Tumunghay sa susunod na artikulo patungkol naman sa Intercountry Adoption. Ang Intercountry Adoption ay iyong katulad nina Angelina Jolie at Brad Pitt na pumunta sa Africa upang mag-ampon ng sanggol mula sa isang ampunan sa Africa. Ito ay mapag-uusapan sa susunod na article.