8 LUNAS SA PANANAKIT NG PUSON. ANO SANHI NG PANGANGALAY NG BALAKANG
Ang pananakit ng puson ay nalulunasan.
Ang dysmenorrhea o “menstrual cramps” ay isang pumipintig o nakakamanhid na pangingirot na nagsisimula sa bandang ibaba ng tiyan patungo sa puson. Ang pananakit ay maaaring umabot sa likod o mga paa.
Mayroong dalawang uri ng dysmenorrhea: "pangunahing dysmenorrhea" o primary dysmenorrhea at "pangalawang dysmenorrhea" o secondary dymenorrhea.
Ang pangunahing dysmenorrhea ay pangkaraniwang pulikat mula sa regla (menstrual cramps) na pabalik-balik. Karaniwang nagsisimula ang sakit isa o dalawang araw matapos magsimula ang regla. Ang sakit ay karaniwang nararamdaman sa puson, likod, o mga hita at maaaring maging banayad lamang o malubha rin. Ang sakit ay karaniwang nawawala pagkatapos ng 12-72 oras. Ito rin ay maaaring may kasamang sakit ng ulo o pagsusuka, pagkapagod, hirap sa pagbabawas ng dumi o kaya nama’y pagtatae. May iba ring kababaihan ang merong pakiramdam na palaging naiihi.
Ang pangalawang dysmenorrhea ay sakit na dulot ng mga problema sa reproductive organs ng babae, katulad ng endometriosis, adenomyosis, fibroids, o impeksiyon. Ang sakit na mula sa pangalawang dysmenorrhea ay karaniwang nagsisimula nang mas maaga sa menstrual cycle at tumatagal kaysa sa karaniwang menstrual cramps. Ang sakit ay hindi karaniwang sinasamahan ng pagduduwal, pagsusuka, pagkapagod, o pagtatae.
Upang mapawi ang banayad na menstrual cramps, ang iyong doktor ay maaaring mag-rekomenda ng mga sumusunod:
9. Maglagay ng heating pad o boteng may mainit na tubig sa iyong likod o tiyan.
8. Magpahinga kapag kinakailangan.
7. Iwasan ang mga pagkain na naglalaman ng kape. Ang kape ay nagdudulot ng muscle spasm kaya nagiging mas masakit ang kalamnan ng matris.
6. Iwasan ang paninigarilyo at pag-inom ng alak. Ang paninigarilyo at ang alak ay nagdudulot rin ng mga muscle spasm
5. Ipamasahe ang iyong mababang likod at tiyan.
4. Ang mga babae na nag-eehersisyo ng regular ay madalas nagkakaroon ng mas banayad na sakit kapag niriregla. Kaya’t upang makatulong na maiwasan ang cramps, gawing bahagi ng iyong lingguhang routine ang ehersisyo.
3. “Pain relievers” o pampawala ng kirot. Kung ang mga hakbang na ito ay hindi makakapagpawi ng sakit, ang iyong duktor ay maaaring magbigay ng mga gamot sa iyo, kabilang dito ang ibuprofen o iba pang mga gamot. Maaaring uminom ng mabibili lang sa botika na mga pain relievers na walang reseta tulad ng ibuprofen o naproxen sodium. Ang ibuprofen ay isang pain reliever. Maaari ka ring uminom ng aspirin o iba pang mga pain reliever tulad ng acetaminophen.
Para sa pinakamahusay na lunas, Maaari ka ring uminom kung sa tingin mo’y malapit na ang iyong regla o sa simula ng pagdurugo o cramping.
2. “Hormonal birth control”. Gayundin, maaaring iriseta din ang mga iniinom na contraceptives para mabawasan ang sakit ng regla. Ang “oral birth control pills” ay naglalaman ng mga hormones na pumipigil sa pagbuo ng itlog at nagbabawas sa lubha ng pagkirot. Ang mga hormones na ito ay maaari ring ibigay sa pamamagitan ng injection, o kaya’y “patch” na nilalapat sa balat, “flexible ring” na nilalagay sa loob ng ari, o “intrauterine device o (IUD)”.
1. Operasyon. Kung ang iyong dysmenorrhea ay sanhi ng ibang karamdaman tulad ng “endometrisis o fibroids”, ang operasyon ay maaaring makabawas sa sintomas. Maaari ring kunin ang iyong “uterus” kung wala kang planong magdalang-tao.
Karaniwang nababawasan ang sakit ng menstrual cramps habang tumatanda ang isang babae at maaaring tumigil ng ganap kung nanganak na ang babae.
Ang dysmenorrhea na hindi sanhi ng anumang kondisyon ay tila nababawasan habang nag-eedad at madalas sa mga babaeng nagsilang na ng sanggol.
References:
Centers for Disease Control and Prevention. (2002, August 30). Women and Smoking: A Report of the Surgeon General. Retrieved
from https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr5112a4.htm
Mayo Clinic. (2018, April 14). Mentrual Cramps. Retrieved
from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menstrual-cramps/symptoms-causes/syc-20374938
Office on Women’s Health. (2018, March 16). Period Problems. Retrieved from https://www.womenshealth.gov/menstrual-cycle/period-problems
