Ano ang liver cirrhosis o siroris?
Ang liver cirrhosis ay komplikasyon sa atay na linalarawan ng pagkawala ng liver cells at hindi na maaagapan pang pagkasugat o pag-scarring ng atay. Kabilang na ang alcohol, ang iba pang sakit na dahilan ng liver cirrhosis ay nag-iinjure at pumapatay sa liver cells, matapos ang kaganapang ito, ang liver ay hinihilom ang kanyang mga sugat at ang resulta ay scar tissue formation. Ang liver cells na hindi naman namatay ay pinupunan ang nawalang mga cells sa pamamagitan ng pagpapadami pa nila sa kanilang mga sarili. At ito ay nagreresulta ng newly-formed liver cells “regenerative nodules” kung tawagin na nasa loob ng scar tissue.
Ano sanhi, dahilan o causes?
Marami ang sanhi ng liver cirrhosis. Kabilang dito ang chemicals tulad ng alcohol, taba, at ilang medikasyon, viruses, nakalalasong chemicals tulad ng iron at copper na nag-aaccumulate sa atay dahil sa resulta ng ilang genetic diseases, at autoimmune liver diseases na kung saan ay ang cells mismo ng katawan ang sumisira ng kanyang atay.
The causes attributed to the development of liver cirrhosis vary widely from poor lifestyle to specific types of infection. Some of the known causes of liver cirrhosis are chronic alcoholism, viral infections caused by chronic viral hepatitis (types B, C and D), metabolic diseases such as alpha-1-antitrypsin deficiency, galactosemia and glycogen storage disorders, inherited diseases such as Wilson disease and hemochromatosis, biliary cirrhosis resulting from diseases such as primary biliary cirrhosis (PBC) and primary sclerosing cholangitis (PSC), toxic hepatitis caused by severe reactions to prescribed drugs or prolonged exposure to environmental toxins and repeated bouts of heart failure with liver congestion.
However, even babies can have liver cirrhosis due to a congenital anomaly called biliary atresia which is described as a condition caused by absent or injured bile ducts. These babies are jaundiced after their first month of life due to a build-up of bile in the liver.
Bakit nagdadala ng Problema ang Liver Cirrhosis?
Ang atay ay napaka-importanteng organ sa ating katawan. Ito ay gumagawa ng mga kritikal na trabaho, dalawa na dito ang pag-produce ng substances na kailangan ng katawan, halimbawa ay paggawa ng clotting proteins na importante para ang dugo ay mag-clot, at ang isa pa ay ang pag-remove nito ng toxic substances na maaaring makasama sa katawan, halimbawa na dito ang bawal na gamot. Ang atay rin ang responsible sa pag-regulate ng supply ng glucose o sugar, lipids o taba, na ginagamit ng katawan para gumana ito. Upang magampanan ang mga responsibilidad na ito, kailangang mag-funtion ang liver cells nang normal. Ngunit sa cirrhosis, dahil mayroong pagkasira ng liver cells, hindi nagagampanan ng atay ang kanyang mga gawain nang mabuti. Ilan sa resulta nito ay ang hindi paglabas ng mabuti ng mga toxic substances sa katawan, ang hindi wastong pagka-gamit o produce ng taba.
Ano mga Sintomas (Symptoms) ng sirosis o sakit sa atay? Signs, symptoms
Karaniwan sa mga may live cirrhosis ay may kaunti o kung minsan ay walang sintomas na nararamdaman. Ngunit ang mga common sa sintomas ay ang pagkukulay yellow ng balat dahil sa accumulation ng bilirubin sa dugo, panghihina, madaling pagkapuyat, walang ganang kumain, pangangati, madaling pagkasugat at pagdurugo dahil sa kaunti na lamang na nagagawang clotting factors sa dugo, accumulation ng tubig sa tiyan, pakiramdam na nasusuka, pagkawala ng timbang.
Liver cirrhosis is a complication of several liver diseases that leads to an abnormal structure and function. Some of the symptoms may be non-specific which means that the manifestations may not pertain to a liver disease. These include yellowing of the skin (jaundice) due to the accumulation of bilirubin in the blood, fatigue, weakness, loss of appetite, itching and easy bruising from decreased production of blood clotting factors by the diseased liver.
Komplikasyon
Kapag hindi naagapan nang maaga ang liver cirrhosis, maaari itong magdala ng komplikasyon tulad ng edema at acites – ang pagkakaroon ng tubig saw ala sanang mga tubig na parte ng katawan tulad ng tiyan at mga paa. Ang Spontaneous bacterial peritonitis ay isa ring komplikasyon kung saan nagkakaroon ng infection ang tiyan. Meron ring high blood pressure sa atay dahil hindi na maganda ang blood flow dito. Madaling nagkakasugat ang pasyente, may malnutrisyon, hepatic encephalopathy na kung saan napakaraming toxins sa dugo na nagdudulot ng pagkalimot sa sarili at nahihirapang magconcentrate. Isa pa sa komplikasyon ay ang mataas na posibilidad na magkaroon ng liver cancer.
Lunas, gamot o cures
Ang paglunas sa cirrhosis ay nagdedepende sa sanhi at extent ng liver damage. Ang mga layunin ng gamutan ay ang pagpapabagal sa pag-progress ng scar tissue at i-prevent o lunasan ang mga komplikasyon. Narito ang ilan sa mga hakbang upang malunasan ang sanhi ng liver cirrhosis. Lunasan ang alcohol dependency. Marami ang nahihirapan sa pagtigil sa pag-inom ng alchol kung kaya naman mayroong mga rehabilitation programs upang matugunan ito. Para sa liver cirrhosis na ang dahilan ay hepatitis, may mga gamot para sa viruses na kailangang inumin. Para sa mga may ascites at edema, kailangan ng mga gamot para sa mabawasan ang tubig sa katawan. Para sa mayroong mataas na blood pressure, kailangan ng gamot para sa BP, antibiotics naman para sa infection at mga gamot para hindi na mag-build-up ang toxins sa katawan. Maaari ring magpa-liver transplant ngunit may kamahalan.
Treatment goals for liver cirrhosis are focused on treating the underlying cause and possible complications. The first step in managing liver cirrhosis is to eliminate whatever causes the disease. Patients with liver cirrhosis should be advised to stop drinking and if in severe cases that the patient is diagnosed with alcohol dependency and addiction, specific treatment program should be implemented. On the other hand, if fatty liver is the root cause, weight management should be one of the primary goals. Lastly, medications and procedures to eliminate underlying cause and manage complications (e.g. ascites, edema, portal hypertension) should be administered strictly and done as prescribed.
Home Remedies at Prevention o paano maiwasan
Kung mayroon ka ng liver cirrhosis, dapat hindi na dagdagan pa ang damage sa atay sa pamamagitan ng paghinto sa pag-inom ng alcohol, pagkain ng mga pagkain na mababa sa asin, kumain ng masusustansyang pagkain, protektahan ang katawan laban sa sakit upang hindi magka-infection, at huwag basta-bastang uminom ng gamot na hindi bigay ng doktor. Ang malusog na pamumuhay pa rin ang mabisang panlaban sa liver cirrhosis.
