Ano ang Mga Kuto sa Ulo?
Ang mga kuto sa ulo ay mga parasite na makikita sa ulo ng tao. Ang pagkakaroon ng kuto sa ulo ay tinatawag na pediculosis. (Ang kuto sa ulo, Pediculus humanus capitis, ay iba sa kuto na nagdudulot ng mga impeksyon sa katawan at buhok sa singit.)
Ang karaniwang kuto sa ulo ay isang insekto na ikinakabit ang kanyang sarili sa anit at sinisipsip ang dugo ng tao. Maliit at mabilis gumalaw ang kuto at mahirap hanapin, laluna sa mga indibidwal na may makapal na buhok. Nangingitlog ang mga kuto sa mga hibla ng buhok, at kadalasan ang mga maliliit na puting “lisa” na ito ang unang palatandaan ng pagkakahawa sa kuto.
Sino Ang Nakakakuto?
Ang mga batang pumapasok sa eskwela at ang kanilang mga tagaalaga ang pinakamataas ang tsansang magkaroon ng kuto. Ang panghihiraman o pagpapahiram ng sumbrero, suklay, at iba pang mga kagamitan para sa buhok ay kadalasang may malaking ambag sa pagpapakalat ng kuto.
Sino ang maaaring magkakuto?
Sinumang lumalapit sa taong mayroon nang kuto, o kahit sa kanilang mga kontaminadong damit at iba pang ari-arian, ay maaaring mahawaan ng kuto. Kaya madali lamang maipasa ang kuto mula sa isang tao tungo sa isa pang tao. Ang mga batang nasa preschool at elementarya (edad 3-10 taong gulang) at ang kanilang mga pamilya ang kadalasang nahahawa. Mas maraming nakukuhang kuto ang mga babaeng bata kaysa sa mga lalaki, at ganundin ang mga babaeng matatanda kumpara sa mga lalaki.
Gaano kapalasak ang pagkahawa sa kuto?
Napakapalasak ng pagkahawa sa kuto. Tinatayang isa sa bawat 10 bata sa eskwelahan ang nahahawaan ng kuto sa isang punto ng panahon, at mayroong mga pagtataya na mayroong mahigit 6 na milyong pagkahawa kada taon sa United States pa lang. Nariyan na ang mga kuto sa simula pa lamang ng pag-iral ng tao. Sa katunayan, natukoy ng pagsusuring genetiko na ang kuto sa ulo ng tao ay naging natatanging parasitikong organismo na namumugad sa tao sa loob ng mahigit 70,000 taon.
Ang mga kuto sa ulo ay mga parasite na nakikita sa ulo ng tao. Ang Ingles na salitang ‘lice’ ay maramihan ng Ingles na salitang ‘louse’, na kung tawagin sa Tagalog ay ‘kuto’. Kumakalat ang mga kuto sa pamamagitan ng personal na pagdikit o sa pamamagitan ng pagpapahiram o paghiram ng mga suklay, brush, sumbrero, at iba pang damit.
Karaniwang problema ang kuto sa hanay ng mga batang nasa preschool at eskwelahan.
Nagdudulot ang kuto ng nakakakiliting pakiramdam na mayroong gumagalaw sa buhok, pangangati, at mga sugat sa ulo.
Ang apektadong indibidwal, mga kapamilya ay nahahawaan din, at ang buong tahanan ay dapat na magamot. Tandaan: ang isang kuto, kapag pinagsama sa isa pang kuto, ay mangangahulugang dalawang kuto na magpapasimula ng pagdami at paghawa ng kuto.
Dapat masuri ng doktor ang mga maliliit na bata bago magsimulang gumamit ng mga gamot.
Mga Sintomas ng Pagkakaroon ng Kuto sa Ulo
Bagama’t ang pangangati ay maaaring maging senyales ng pagkakahawa sa kuto, kadalasan ang mga tao ay hindi nagpapakita ng anumang sintomas. Tandaan na kahit ang tanging mapagkakatiwalaang senyales ng pagkahawa ay ang presensya ng buhay na kuto o kuyumad, ang pagkakaroon ng mga lisa ay maaaring senyales na mayroon o nagkaroon ng aktibong pagkahawa.
Mga Kailangang Malaman ng Mga Magulang Tungkol sa Kuto sa Ulo
Ang kuto, bagama’t karaniwan, ay nagdudulot pa rin ng pangamba sa karamihan ng mga magulang, guro, at mga health care worker. Ang kagandahan nga lang, ang kuto sa ulo ay hindi nagdudulot ng malubhang sakit at napakadali lang gamutin.
Continue reading: Senyales at Dahilang ng Lisa at Kuto: Bakit meron ako?
Continue reading: Mabisang lunas at gamot sa Kuto at Lisa
Continue reading: Paano di mahawa anak at asawa ko sa kuto ko?
