KUTO: Paano malalaman kung meron ako? Ano senyales, puksain

Medical Team
is a Medical expert in United States

Ang kuto ay maliliit na insektong naninirahan sa buhok ng tao. Karamihan ng mga lisa ay mga itlog na walang laman na nakadikit sa buhok kung saan nagmumula ang kuto.


Karaniwang problema ang kuto, laluna sa mga batang may edad 4 hanggang 11.

Karamihan sa kanila ay hindi nakakapinsala, ngunit maaaring manatili sa buhok sa loob ng mahabang panahon kapag hindi nalunasan, at maaaring makairita at mahirap alisin.


Paano makakahanap ng kuto

Maaaring maging mahirap ang makahanap ng kuto, kahit pa malapitang tingnan ang ulo. Napakaliit nilang insekto, na may maputi o may pagkaabo at kape ang kulay, na maaaring maging ‘singliit ng ulo ng karayom o linga. Ang tanging paraan upang matiyak kung may kuto ang isang tao ay makakita ng buhay na kuto sa pamamagitan ng paggamit ng suyod sa kanilang buhok. Ang tawag dito ay detection combing.


Ilan sa mga maaaring palatandaan ng pagkakaroon ng kuto ang:

- Maliliit na puting itlog o mga lisa (mga itlog) sa buhok na nasa likuran ng mga taynga o nasa batok – tingnan ang larawan sa itaas

- makating anit

- pantal sa batok

- pakiramdam na may gumagalaw sa buhok o bulbol (pubic lice infestation or sexually transmitted parasites)


Paano malulunasan ang kuto sa ulo at mga lisa

Ang mga gamot upang malunasan ang kuto sa ulo ay mabibili sa mga botika, supermarket at online. Karaniwan, hindi mo na kailangang pumunta sa iyong GP.

Ang mga pangunahing paraan ng paggagamot ay ang:

- mga lotion o ispray na kayang pumatay ng kuto sa ulo – maaaring maging napakamabisa ng mga ito, ngunit ang ilan sa mga ito ay hindi angkop sa mga buntis at nagpapasusong kababaihan, o sa mga batang mababa sa dalawang taon

- pagtatanggal ng kuto gamit ang suyod – angkop ito sa lahat at hindi gaanong mahal, ngunit kailangang paulit-ulit na gawin at maaaring magtagal bago tuluyang maubos ang mga kuto o lisa

- Maaari kang payuhan ng doktor kung aling paraan ng paggagamot ang pinakamabisa para sa iyo at sa iyong anak.

Siguraduhing maingat mong susundin ang mga tagubilin ng napili mong paraan ng paggagamot.


Paano ka nagkakaroon ng kuto sa ulo

Naikakalat ang kuto sa ulo sa pamamagitan ng direktang kontak ng ulo sa ulo. Gumagapang ang mga ito mula sa buhok ng isang tao patungo sa buhok ng iba.

Kuto sa ulo:

- hindi kayang lumipad, tumalon o lumangoy

- hindi basta-bastang naikakalat sa pamamagitan ng mga bagay kagaya ng sumbrero, suklay at unan

- hindi namimili kung madumi, malinis, maiksi, o mahaba ang buhok

- sa tao lang nakakaapekto at hindi nakikita sa mga hayop

- kapag natanggal mula sa buhok, karaniwang namamatay ang kuto sa loob ng 12-24 na oras.


Pagpigil sa pagkakaroon ng kuto sa ulo

Napakahirap pigilan ng pagkakaroon ng kuto sa ulo. Mas mainam na pamalagiin mo ang pagsusuyod – halimbawa, kada linggo – kung nag-aalala ka sa kalagayan ng iyong anak o iyong sarili. Hindi napipigilan ng mga lotion at ispray ang kuto sa ulo at dapat lang gamitin kapag may buhay na kutong nakita sa iyong buhok o buhok ng iyong anak. Ang hindi pagpasok sa trabaho o sa eskwelahan at paglalaba ng damit at takip ng higaan sa maligamgam na tubig ay hindi kinakailangan, dahil hindi rin naman ito nakakatulong upang pigilan ang pagkalat ng kuto sa ulo.


Paano mo malalaman kung mayroon kang kuto sa ulo? Paghahanap ng kuto sa ulo

Ang tanging paraan upang matiyak na mayroon ka o ang iyong anak ay may kuto sa ulo ay ang paghahanap ng buhay nakuto.

Upang gamitin ang basang paraan ng paghahanap ng kuto:

1. Lagyan ng shampoo ang buhok at maglagay ng maraming conditioner.

2. Gumamit ng ordinaryong suklay na may malalaking ngipin upang ituwid ang buhok at tanggalin ang mga buhol.

3. Kapag madulas nang nasusuklay ang buhok, gamitin ang suyod.

4. Siguraduhing kakapit ang mga buhok sa suyod sa bandang anit, habang ang dulo ng ngipin ng suyod ay bahagyang dumidikit sa anit.

5. Suklayin ang buhok mula sa anit patungo sa dulo ng mga buhok, at tingnan sa bawat pagsuklay kung may kuto – tanggalin ang kuto sa pamamagitan ng paggamit ng tissue paper o paghuhugas sa suyod.

6. Ituluy-tuloy ang pamamaraang ito sa lahat ng bahagi ng buhok, hanggang sa masuklayan ang lahat ng buhok.

7. Gawin ito nang hindi bababa sa dalawang beses upang matiyak na wala kang nalaktawang bahagi at magpatuloy hanggang sa wala ka nang nakukuhang kuto.

8. Kung may makikita kang kuto, suriin din ang iyong mga kapamilya. Gamutin ang lahat ng may kuto sa parehong araw.


Upang gamitin ang tuyong paraan ng paghahanap:

Gumamit ng ordinaryong suklay na may malalaking ngipin upang ituwid ang buhok at tanggalin ang mga buhol.

1. Kapag madulas nang nasusuklayan ang buhok, gumamit ng suyod.

2. Siguraduhing kakapit ang mga buhok sa suyod sa bandang anit, habang ang dulo ng ngipin ng suyod ay bahagyang dumidikit sa anit.

3. Suklayin ang buhok mula sa anit patungo sa dulo ng mga buhok.

4. Maghanap ng kuto tuwing susuklayin ang buhok gamit ang suyod. Kung may makikita kang kuto, ipitin ito sa harap ng suyod gamit ang iyong hinlalaki upang pigilan itong malaglag.

5. Suklayin ang bawat bahagi ng buhok nang tatlo hanggang apat na beses bago lumipat sa panibagong bahagi, hanggang sa masuklayan nang maayos ang lahat ng buhok.

6. Kung may makikita kang kuto, suriin din ang iyong mga kapamilya. Gamutin ang lahat ng may kuto sa parehong araw.


Mga gamot upang puksain ang kuto sa ulo

Ang mga pangunahing gamot ay:

- Mga lotion at ispray

- Pagsusuyod nang basa ang buhok

Ang lahat ng mayroong kuto sa iyong tahanan ay kailangang gamutin mismong sa araw ding iyon. Kapag hindi umepekto ang paggagamot sa unang pagkakataon, maaari mo itong subukang muli, sumubok ng ibang gamot, o humingi ng payo sa nars sa inyong eskwelahan, sa health visitor, pharmacist o doktor.

Mga Lotion at Ispray

Mayroong iba’t ibang produkto na maaaring gamitin sa anit at buhok upang puksain ang kuto sa ulo, kabilang na ang:

- dimeticone 4% lotion o lotion spray – inilalagay at iniiwan sa anit nang 8 oras (karaniwan ay magdamag)

- dimeticone 4% spray gel – inilalagay at iniiwan sa anit nang 15 minuto

- mineral oil at dimeticone spray – inilalagay at iniiwan sa anit nang 15 minuto

- isopropyl myristate at cyclomethicone solution – inilalagay at iniiwan sa anit nang 10-15 minuto

Kailangang ulitin ang ilang mga gamot – pagkalipas ng pitong araw – upang tiyaking anumang bagong-pisang kuto ay mapapatay.

Ang pagsusuyod ay dapat gawin sa loob ng dalawa o tatlong araw matapos maggamot, at ulitin matapos ang pitong araw, upang tingnan kung mayroon buhay na kuto. Laging tingnan ang pakete o leaflet upang malaman kung maaari mong gamitin ang isang produkto, laluna kung ikaw ay buntis o nagpapasuso, o ang iyong anak na may kuto ay wala pang dalawang taong gulang. Maaaring magrekomenda ang iyong pharmacist ng naaangkop na gamot at payuhan ka kung paanong magagamit iyon nang maayos kung kinakailangan.


Pagsusuyod nang basa

Ang pagsusuyod nang basa ay ang pagtatanggap ng kuto gamit ang suyod. Angkop ito para sa kahit kanino at hindi gaanong magastos.

Maraming mabibiling suyod. Ang mga suyod na mayroong pantay na mga ngipin na may pagitang 0.2 hanggang 0.3 mm ay pinakamainam para sa pagtatanggal ng kuto, bagama’t ang mga suklay na may mas maliit na espasyo sa pagitan ay maaaring gamitin upang tanggalin ang mga lisa at pinagpisaan ng mga lisa matapos ang paggagamot.

Maaaring may kalakip na mga tagubilin ang suyod kung papaanong gagamitin ito. Inilalarawan sa ibaba ang isa sa mga karaniwang ginagamit na paraan.

- Hugasan ang buhok gamit ang shampoo at gumamit ng maraming conditioner

- Gumamit ng ordinaryong suklay na may malalaking ngipin upang ituwid ang buhok at tanggalin ang mga buhol

- Kapag madulas nang nasusuklayan ang buhok, gumamit ng suyod.

- Siguraduhing kakapit ang mga buhok sa suyod sa bandang anit, habang ang dulo ng ngipin ng suyod ay bahagyang dumidikit sa anit.

- Suklayin ang buhok mula sa anit patungo sa dulo ng mga buhok, at tingnan sa bawat pagsuklay kung may kuto – tanggalin ang kuto sa pamamagitan ng paggamit ng tissue paper o paghuhugas sa suyod.

- Gawin ito sa lahat ng bahagi ng buhok, hanggang sa masuyod ang lahat ng buhok.


Gawin ito nang hindi bababa sa dalawang beses upang tiyakin na wala kang nalalaktawang bahagi, hanggang sa wala ka nang makuhang kuto.

Ulitin ang prosesong ito sa ika-lima, siyam, at 13 araw. Dapat magsuyod sa ika-17 araw upang tingnan kung mayroon pang buhay na kuto.


Mga hindi inirerekomendang gamot

Ang mga sumusunod na gamot ay hindi inirerekomenda dahil malamang na hindi sila maging epektibo:

- Mga produktong may permethrin

- Mga "repellent" ng kuto sa ulo

- Mga electric na suyod para sa kuto sa ulo

- Mga gamot mula sa puno at halaman, tulad ng tea tree oil, eucalyptus oil, at lavender oil

- Mga herbal na gamot


Wala ring pangangailangan na lumiban sa trabaho o eskwela o paglalaba ng damit gamit ang mainit na tubig, sapagkat napakaliit ng tsansang magkaroon ka ng pakinabang mula rito.


Continue reading: Ano ang Kuto o Lisa?


Continue reading: Senyales at Dahilang ng Lisa at Kuto: Bakit meron ako?

Continue reading: Mabisang lunas at gamot sa Kuto at Lisa

Continue reading: Paano di mahawa anak at asawa ko sa kuto ko?



About the author

Medical Team

Our medical team verify the medical accuracy of the articles you read on our site. U.S. trained General Practice Family Doctor. Has additional qualifications in ultrasound, emergency medicine, and traumatology.
Profession: Family Medicine
Private practice
United States , California , San Francisco

 

Reply as anonymous (Your real name and picture will not be seen)
The medical information contained in this section is not intended for treatment or prescription. It is used to complement, not replace, the communication between a patient and their physician. Reliance on any information provided by BuhayOFW or any medical experts is solely at your own risk. If you have a medical emergency, call your doctor or go to the hospital immediately. BuhayOFW's Medical Review Board is a team of board-certified doctors who ensure our content is medically accurate and reflects the latest in health information. Our experienced board of medical professionals verify that our content is thorough and all-inclusive, in order that you can trust the information you read here will help you through improvements in your health journey—whether that’s for yourself or for a loved one.