Ang cholecystitis ay ang pamamaga ng “gall bladder” o siyang parte ng katawan na sisidlan ng apdo. Karaniwan itong nangyayari dahil sa pagbara ng bato sa “cystic duct” o sa daanan ng apdo. Dahil dito, naiimbak ang apdo at nagdudulot ng pamamaga. Ang hindi komplikadong cholecystitis ay karaniwang nalulunasan. Ang pagkakaroon naman ng komplikasyon tulad ng pagkabutas o pagkamatay ng parte ng gallbladder ay nagiging sanhi ng mas malubhang kondisyon. Sa 10 hanggang 20 porsyento ng mga Amerikanong may bato sa apdo, may isa sa bawat tatlo ang nagkakaroon ng cholecystitis. Karaniwang ang mga sintomas ay nawawala paglipas ng 1-4 na araw, may 25 hanggang 30 porsyento ang nangangailangan ng operasyon o kaya naman ay nagkaka-komplikasyon. Kapag natukoy na meron kang cholecystitis, kinakailangan ang pagpapa-ospital at maaaring tanggalin na lamang ang “gallbladder”.
Ano ang Sanhi ng cholecystitis?
Ang cholecystitis ay nangyayari kapag ang iyong “gallbladder” ay namaga. Ang pamamaga nito ay maaaring buhat ng:
· Bato sa apdo. Malaki sa populasyon ng may cholecystitis ay resulta ng “gallstones” na nagbabara sa “cystic duct” – ang tubo kung saan dumadaloy ang apdo kung aalis na ito palabas sa “gallbladder” – na nagdudulot ng pagka-imbak ng apdo at dala ay pamamaga ng gallbladder.
· Tumor. Ang isang tumor ay maaari ring pumigil sa apdo mula sa paglabas sa gallbladder na nagdudulot pa rin ng pagka-imabak ng apdo at resulta ay cholecystitis.
· Pagkabarado ng “bile duct”. Kapag napinsala “bile duct”, barado ang daanan ng apdo na nagreresulta pa rin sa pamamaga ng gallbladder.
Ano ang mga Sintomas? Symptoms, Signs
Ang mga sintomas ng cholecystitis ay ang mga ito: sobrang sakit at hindi nawawalang sakit sa kanan at itaas na parte ng tiyan, sakit na kumokonekta mula sa iyong tiyan patungo sa iyong kanang balikat o likod, masakit na tiyan kapag hinahawakan, pagpapawis, pakiramdam na nasusuka, pagsusuka, lagnat, panginginig, kabag sa tiyan. Ang mga sintomas na ito ay karaniwang nagaganap matapos kumain, lalo na kapag malalaking kainan at maraming matataba na pagkain ang naubos. Ang mga komplikasyon naman nito ay ang pagdami ng bacteria sa baradong “gallbladder”, “sepsis”, pamamaga ng “pancreas”, at iba pa.
Mga tests upang matukoy ang cholecystitis
Ang pagsuri sa dugo ay importante para makita ng doktor kung meron bang sintomas ng impeksyon, maaari ring magkaroon ng ultrasound upang makita kung ano ang nangyayari sa “gallbladder”. Mayroon ring tinatawag na “Hepatobiliary iminodiacetic acid (HIDA) scan” na nagpapakita sa produksyon at daloy ng apdo mula sa atay patungo sa maliit na bituka at nagpapakita kung ang apdo ba ay hindi makadaan sa ilang parte.
Ano ang Paggamot at Lunas? Medication, Cure, Treatment
Ang paglunas sa cholecystitis ay karaniwang nangangailangan ng paglagi muna sa ospital upang makontrol ang pamamaga. Kapag nakontrol na ng mga doktor ang pamamaga, ang doktor ay maaaring magrekomenda ng operasyon upang matanggal ang gallbladder. Kapag nasa loob na ng ospital, ang doktor ay kokontrolin muna ang mga sintomas ng pamamaga ng gallbladder. Ito ay nangangailangan ng “fasting” o wala munang kakainin o iinumin na anuman. Ito ay upang makapagpahinga muna ang gallbladder dahil namamaga pa ito. Bibigyan ka rin ng “antibiotics” para labanan ang impeksyon. Kakailanganin mo rin ng medikasyon para sa pananakit. Ang sintomas ay nagsisimulang mawala matapos ang dalawang araw na pagkaka-ospital. Kung hindi naaagapan ng pamamaraan na ito ang pamamaga, ang doktor ay maaari kang operahan upang matanggal ang gallbladder. Dahil karaniwang pabalik-balik ang cholecystitis, mas maiging tanggalin na lamang ito. Cholecystectomy ang tawag sa pagtanggal ng gallbladder. Kapag natanggal na ang gallbladder, ang apdo ay direkta nang dumadaloy patungo sa atay at patungo sa maliliit na bituka imbes na iimbak pa noon sa gallbladder.
Natural Cures, Home Remedies at Prevention o paano maiwasan
Dahil marami sa kaso ng cholecystitis ay buhat ng bato sa apdo, mababawasan mo ang tsansang magka-cholecystitissa pamamagitan ng pagpapapayat nang dahan-dahan. Kapag kasi biglaan ang pagpapapayat, tumataas ang tsansa ma magka-gallstone. Panatilihin na ikaw ay nasa malusog na timbang. Ang pagiging sobrang mataba ay nagtataas pa rin sa iyong tsansa na magka-gallstone. Sa pagsasagawa nito, kumain lamang ng sapat at dagdagan ng pag-eehersisyo. Pumili rin na kumain ng masusustansya lamang. Iwasan ang matataba at iyong mababa sa fiber. Maiging kumain ng maraming prutas, gulay at whole grains.
