1. Home
  2. Kalusugan
  3. Female Health

Ano Ang Dysmenorrhea? Sanhi, Lunas at Natural Na Gamot

Dr. Marie Gabrielle Laguna-Bedia
Dr. Marie is a Medical expert in the Philippines


Ano ang dysmenorrhea? Sanhi, lunas at natural na gamot
Ang dysmenorrhea ay ang medikal na termino para sa masakit na pagregla. Mayroong dalawang uri ng dysmenorrhea: "pangunahing dysmenorrhea" at "pangalawang dysmenorrhea".

Ang pangunahing dysmenorrhea ay pangkaraniwang pulikat mula sa regla (menstrual cramps) na pabalik-balik. Ito ay hindi dahil sa iba pang mga sakit. Karaniwang nagsisimula ang sakit isa o dalawang araw matapos magsimula ang regla. Ang sakit ay karaniwang nararamdaman sa puson, likod, o mga hita at maaaring maging banayad lamang o malubha rin. Ang sakit ay karaniwang nawawala pagkatapos ng 12-72 oras at maaaring samahan ng pagduduwal, pagsusuka, pagkapagod, at kahit pagtatae. Ang mga menstrual cramps ay karaniwang nababawasan ang sakit habang ang isang babae ay tumatanda at maaaring tumigil ng ganap kung ang isang babae ay mayroong nang sanggol.

Ang pangalawang dysmenorrhea ay sakit na dulot ng mga problema sa reproductive organs ng babae, katulad ng endometriosis, adenomyosis, fibroids, o impeksiyon. Ang sakit na mula sa pangalawang dysmenorrhea ay karaniwang nagsisimula nang mas maaga sa menstrual cycle at tumatagal kaysa sa karaniwang menstrual cramps. Ang sakit ay hindi karaniwang sinasamahan ng pagduduwal, pagsusuka, pagkapagod, o pagtatae.

Ano ang mga sintomas ng dysmenorrhea? Symptoms

    • Sakit sa tiyan (Ang sakit ay maaaring maging malubha minsan)
    • Pakiramdam na may presyon sa tiyan
    • Sakit sa balakang, likod, at mga hita


Ano ang nagiging sanhi ng karaniwang menstrual cramps? CausesAng mga menstrual cramps ay dulot ng contraction sa bahay-bata (uterus) na gumagalaw sa pamamagitan ng isang kemikal na tinatawag na prostaglandin. Ang bahay-bata, kung saan lumalaki ang isang sanggol, ay nag-cocontract sa buong menstrual cycle ng isang babae. Sa panahon ng regla, nag-cocontract ng madalas ang matris. Kung masyadong matindi ang mga contractions sa matris, maaaring mawala ang oxygen sa mga daluyan ng dugo at sa kalamnan ng matris. Ito ang nagdudulot ng sakit.

Ano Ang Dapat Kong Gawin Sa Dysmenorrhea? (Treatments) May Mga Natural Ba Na Paraan?
Upang mapawi ang banayad na menstrual cramps:

    • Para sa pinakamahusay na lunas, dapat kang uminom ng ibuprofen sa simula ng pagdurugo o cramping. Ang ibuprofen ay isang pain reliever. Maaari ka ring uminom ng aspirin o iba pang mga pain reliever tulad ng acetaminophen
    • Maglagay ng heating pad o boteng may mainit na tubig sa iyong likod o tiyan.
    • Magpahinga kapag kinakailangan.
    • Iwasan ang mga pagkain na naglalaman ng kape. Ang kape ay nagdudulot ng muscle spasm kaya nagiging mas masakit ang kalamnan ng matris.
    • Iwasan ang paninigarilyo at pag-inom ng alak. Ang paninigarilyo at ang alak ay nagdudulot rin ng mga muscle spasm
    • Ipamasahe ang iyong mababang likod at tiyan.

Ang mga babae na nag-eehersisyo ng regular ay madalas nagkakaroon ng mas banayad na sakit kapag niriregla. Kaya’t upang makatulong na maiwasan ang cramps, gawing bahagi ng iyong lingguhang routine ang ehersisyo.

Kung ang mga hakbang na ito ay hindi makakapagpawi ng sakit, ang iyong duktor ay maaaring magbigay ng mga gamot sa iyo, kabilang dito ang ibuprofen o iba pang mga gamot. Gayundin, maaaring iriseta din ang mga iniinom na contraceptives para mabawasan ang sakit ng regla.


Paano nagiging sanhi ng sakit ang pangalawang uri ng dysmenorrhea?
Ang sakit ng regla sa pangalawang dysmenorrhea ay mula sa problema sa mga reproductive organs ng babae. Ang ilan sa mga kundisyon na maaaring maging sanhi ng pangalawang dysmenorrhea ay kinabibilangan ng:

    • Endometriosis - Isang kalagayan kung saan ang tisiyu lining ng matris (ang endometrium) ay matatagpuan sa labas ng bahay-bata.
    • Adenomyosis - Isang kalagayan kung saan ang lining ng matris ay lumalaki sa kalamnan ng matris.
    • Pelvic inflammatory disease - Impeksiyon na dulot ng bakterya (isang uri ng mikrobyo) na nagsisimula sa matris at maaaring kumalat sa iba pang mga reproductive organs.
    • Cervikal stenosis – Nagiging makitid ang pambungad o opening sa bahay-bata
    • Bukol o Bukol (tinatawag ding "fibroids") – Tumutubo sa panloob na dingding ng bahay-bata

 

Paano ko malalaman kung ang aking cramps ay normal?
Kung mayroon kang malubha o hindi pangkaraniwang menstrual cramps o cramps na tumatagal sa loob ng higit sa dalawa o tatlong araw, makipag-ugnayan sa iyong health care provider. Maaring gamutin ang mga pangunahin at pangalawang menstrual cramps.

Una, tatanungin ka upang ilarawan ang iyong mga sintomas at menstrual cycle. Ang iyong health care provider ay maari ring gumawa ng pelvic exam. Sa panahon ng pagsusulit, ang iyong doctor ay maaring gumamit ng speculum (isang instrumento na hinahayaang makita ng duktor ang panloob ng vagina) at suriin ang iyong vagina, serviks, at matris. Titingnan ng iyong duktor kung mayroon kang mga bukol, at maaring siyang kumuha ng sample ng vaginal fluid para magsagawa ng pagsubok.

Kung pinaghihinalaang mayroon kang pangalawang dysmenorrhea, maaring gumawa pa ng mga karagdagang pagsubok. Kung may makikitang medikal na problema, ang iyong duktor ay magtatalakay ng lunas.

Kung gumagamit ka ng mga tampons at bumuo ng mga sumusunod na sintomas, pumunta sa duktor kaagad:

    • Lagnat na lagpas pa sa 38 degrees centigrade
    • Pagsusuka
    • Pagtatae
    • Pagkahilo, kawalang-malay, o malapit sa kawalang-malay
    • Mga pantal na mukhang sunburn

Ito ay mga sintomas ng toxic shock syndrome, isang nakakamatay na sakit



12, Feb 2014, 08:59 AM (PH time)
Recommend Report Abuse

About the author

Dr. Marie Gabrielle Laguna-Bedia

Internal Medicine/ Adult Medicine/ Palliative Medicine. Online Consultation at https://www.facebook.com/bediamedicalclinic/
Profession: Internal Medicine
Bedia Medical Clinic
Office Address: Meds at Sea Pharmacy, Tabucan, Barotac Nuevo, Iloilo
Philippines , Iloilo , Iloilo City

 
Reply as anonymous (Your real name and picture will not be seen)
anonymous
Anonymous 1 This person has chosen to hide his/her identity. Medical History
Pwede po ba akong uminum ng contraceptives upang mabawasan ang sakit ng aking puson dulot ng dysmenorrhea?
Medical Team
Medical Team is a Medical expert in United States
Oo, ang ibang contraceptives ay nakakatulong upang mabawasan ang sakit ng iyong puson dulot ng pandudugo. Tulad na rito ang contraceptive pill o ang intraurine system (IUS).
Ang pagkain ng contraceptive pill ay nagpapadali at nagpapa-unti ng iyong pagdugo. Bilang resulta, mas uunti ang mararamdaman mong sakit.
Ang IUS ay isang maliit na hugis T na plastic frame na ilalagay sa iyong sinapupunan. Ang pahaba nung hugis “T” ay may maliit na imbakan ng tubig na naglalaman ng isang hormone na tinatawag na levonorgestrel. Ang levonorgestrel ay maihahalintulad sa natural hormone progesterone na inilalabas ng iyong ovaries kada buwan.
Ang IUS ay dahan-dahang naglalabas ng levonorgestrel papunta sa iyong sinapupunan. Inihihinto nito ang linya ng pagkapal ng iyong sinapupunan kada buwan na nagreresulta ng pagkadali at pagkaunti sa iyong pandudugo. May ibang kababaihan namang nakakaranas ng paghinto sa pandudugo. Ang IUS ay nagsisilbing isang contraceptive na nagdudulot upang mahirapang makabuo ng embryo sa loob ng sinapupunan. Maaari din nitong kapalan ang mucus na inilalabas ng iyong cervix upang iwasan ang sperm na makapasok sa iyong sinapupunan.
Hindi lahat ng tao ay maaari sa IUS. Ito ay naka-depende pa rin sa dahilan ng matinding pagsakit ng iyong puson dulot ng pandudugo. Kung ikaw ay nakararanas ng sakit sa iyong puson dulot ng pandudugo at nais gumamit ng contraceptive upang mapabawas ang sakit nito, mabuting kausapin ang iyong doctor tungkol dito upang ikaw ay mabigyan ng tamang rekomendasyon.
anonymous
Anonymous 1 This person has chosen to hide his/her identity. Medical History
Makakaapekto ba masakit na regla sa abilidad makabuo ng bata o mabuntis?
Medical Team
Medical Team is a Medical expert in United States
Depende ito sa dahilan ng pagsakit ng puson tuwing dinadatnan.
Kung ikaw ay mayroong primary dysmenorrhea, ito ay tila hindi makaka-apekto sa abilidad bumuo ng bata. Ito ay dahil ang primary dysmenorrhea ay hindi dulot ng problema sa iyong reproductive system. Ayon sa ibang mga kababaihan, mas bumubuti ang kanilang kalagayan pagkatapos nila manganak.
Ngunit kung ikaw ay may secondary dysmenorrhea, ito ay maaaring magdulot sa iyo upang hindi magkaroon ng abilidad na makabuo ng bata. Halimbawa, ang pelvic inflammatory disease ay maaaring magdulot sa di pagkakaroon ng abilidad makabuo, lalong lalo na kung hindi na ito ang unang beses na nagkaroon ka ng ganitong kalagayan. Mahalagang kausapin mo ang iyong doctor upang mapag-usapan ninyo ang iyong ibang maaaring pagpilian at iba mo pang mga katanungan.

Pwede ba akong uminum ng contraceptives upang mabawasan ang sakit ng aking puson dulot ng dysmenorrhea?
Oo, ang ibang contraceptives ay nakakatulong upang mabawasan ang sakit ng iyong puson dulot ng pandudugo. Tulad na rito ang contraceptive pill o ang intraurine system (IUS).
Ang pagkain ng contraceptive pill ay nagpapadali at nagpapa-unti ng iyong pagdugo. Bilang resulta, mas uunti ang mararamdaman mong sakit.
Ang IUS ay isang maliit na hugis T na plastic frame na ilalagay sa iyong sinapupunan. Ang pahaba nung hugis “T” ay may maliit na imbakan ng tubig na naglalaman ng isang hormone na tinatawag na levonorgestrel. Ang levonorgestrel ay maihahalintulad sa natural hormone progesterone na inilalabas ng iyong ovaries kada buwan.
Ang IUS ay dahan-dahang naglalabas ng levonorgestrel papunta sa iyong sinapupunan. Inihihinto nito ang linya ng pagkapal ng iyong sinapupunan kada buwan na nagreresulta ng pagkadali at pagkaunti sa iyong pandudugo. May ibang kababaihan namang nakakaranas ng paghinto sa pandudugo. Ang IUS ay nagsisilbing isang contraceptive na nagdudulot upang mahirapang makabuo ng embryo sa loob ng sinapupunan. Maaari din nitong kapalan ang mucus na inilalabas ng iyong cervix upang iwasan ang sperm na makapasok sa iyong sinapupunan.
Hindi lahat ng tao ay maaari sa IUS. Ito ay naka-depende pa rin sa dahilan ng matinding pagsakit ng iyong puson dulot ng pandudugo. Kung ikaw ay nakararanas ng sakit sa iyong puson dulot ng pandudugo at nais gumamit ng contraceptive upang mapabawas ang sakit nito, mabuting kausapin ang iyong doctor tungkol dito upang ikaw ay mabigyan ng tamang rekomendasyon.
anonymous
Anonymous 2 This person has chosen to hide his/her identity. Medical History
Dapat po ba mag-ehersisyo kapag masakit ang puson pag nire regla?
Medical Team
Medical Team is a Medical expert in United States
Oo, ang pag-ehersisyo ay nakakatulong upang mabawasan ang sakit ng puson kapag dinadatnan. Ang malumanay na ehersisyo tulad ng paglangoy o paglakad ay maaaring makatulong upang mabawasan ang sakit na dinaranas. Ito ay dahil ang ehersisyo ay nag-uudyok sa iyong katawan para maglabas ng endorphins. Ang endorphins ay mga kimikal na nanggagaling mula sa utak ng tao na nakakapagpaginhawa ng sakit at nagpaparamdam sayo ng kasiyahan.
May dalawang uri ng intensidad o tindi sa pag-eehersisyo. Mayroong tinatawag na moderate o dahan-dahang pag-eehersisyo kung saan bibilis ang iyong paghinga, lalakas ang pagtibok ng iyong puso at makakaramdam ka ng init sa katawan. Sa pamamaraang ito, pinapalakas nito ang iyong puso at baga na nakakatulong sa iyong pagpayat. Mayroon ding tinatawag na vigorous o matinding pag-eehersisyo kung saan mas bibilis pa ang iyong paghinga at lalakas pa lalo ang pagtibok ng iyong puso. Sa pamamaraang ito, mahihirapan ka ng magsalita dahil ikaw ay dumaranas ng paghihingalo.
Kinakailangan mong gumawa ng mga pisikal na aktibidad araw-araw. Sinasabing ang tamang oras sa paggawa ng pisikal na aktibidad ay 150 minuto (dalawa’t kalakahating oras) na moderate o dahan-dahang pag-eehersisyo sa mahigit isang linggo. Ito ay binubuo ng sampung minuto o mahigit kada ehersisyo. Maaari itong gawin ng kahit 30 minutong moderate o 75 minutong vigorous na ehersisyo kada limang araw.
Mahalagang magdagdag ng kahit dalawang aktibidad bawat linggo upang mas lumakas ang muscle, kabilang na rito ang pagbubuhat ng weights. Subukang bawasan ang oras na walang ginagawa.
Abegail Adajar
Abegail Adajar is in Spain
Im 22 years old...every month lng po grabe ang sakit ng puson ko...nag sususka nag tatae..nahihilo...nag pa checkup po ako..then nakita nila na may endometriosis ako...grabe po ba tong skit na to..??mawawala ba sia..ngayon po 3 weeks na ko may regla..hindi pamrin siya tumitigil.....nag start po ako ng paginom ng contraceptives nung bgyan ako ng doctor pero ganito po results nia araw araw masakit puson ko ang tagiliran at tiyan ko po masakit nd aq makahinga..at yung binti ko po bigla nlng sskit..ano po dapat kong gawin..??
Aapril Manangan
Aapril Manangan is in the Philippines
23 years old po ako nung napansin ko parang lumiit yung waist line ko Kaya tuloy kapag nagpapanty ako kaylangan masmasikip kasi nalalaglag na kapag yung dati kung panty ginamit ko...pati kpag nagpapantalon po ako..kaylangan ko ibelt para po d nalalaglag...kasi parang wala na pong porma yung sa bandana panty ko maliit po at malaki yung tiyan ko..anu po kayang problema
The medical information contained in this section is not intended for treatment or prescription. It is used to complement, not replace, the communication between a patient and their physician. Reliance on any information provided by BuhayOFW or any medical experts is solely at your own risk. If you have a medical emergency, call your doctor or go to the hospital immediately. BuhayOFW's Medical Review Board is a team of board-certified doctors who ensure our content is medically accurate and reflects the latest in health information. Our experienced board of medical professionals verify that our content is thorough and all-inclusive, in order that you can trust the information you read here will help you through improvements in your health journey—whether that’s for yourself or for a loved one.