Ang Congestive Heart Failure (CHF) ay nangyayari kapag ang “muscles” o ang kalamnan ng puso ay hindi mabuti ang pagbuga ng dugo gaya ng normal. Ang mga kondisyon tulad ng sumisikip na ugat sa iyong puso (coronary artery disease) o high blood pressure ay nagdudulot sa puso na humina o tumigas at mapuno at magbuga ng dugo nang hindi sapat. Ang sakit sa puso ang numero unong sanhi ng pagkamatay sa mga kababaihan at kalalakihan sa Estados Unidos. Ang pinaka-karaniwang sanhi nito ay coronary artery disease (CAD). Ang taong parehong may 1st-degree na kapamilya (ang iyong mga magulang o kapatid) at ang 2nd-degree na kapamilya (tiyo o lolo at lola) na dumanas ng heart disease bago mag-edad ng 60 taon ay may 10 beses ang tsansang magka-heart disease sa murang edad. Itinatayang tumatagal ng 4 hanggang 6 na minute matapos ang “cardiac arrest” bago ang utak ng tao ay mamatay at pagkatapos ang ganap na pagkamatay. Ang porsyento ng pagkabuhay sa labas ng ospital ay hindi kukulangin sa 1-2 porsyento lamang.
Ano mga Sanhi ng Congestive Heart Failure? Causes
Ang heart failure ay malimit mangyari matapos ang ibang kondisyon ay magdulot ng pinsala at panghihina sa puso. Paglipas ng panahon, ang puso ay hindi na nakakasabay sa normal na pangangailangan na hinihingi dito gaya ng pagbuga ng dugo sa lahat ng parte ng katawan. Ang pangunahing “pumping chamber” ng puso (ang ventricles) ay maaaring tumigas at hindi mapuno nang mabuti sa bawat pagtibok ng puso. Ang salitang “congestive heart failure” ay galing sa dugo na umaatras patungo sa – o linulunod – ang atay, tiyan, ang ibabang parte ng katawan at baga. Ang heart failure ay maaaring mangyari sa kaliwa o kanang bahagi o ng dalawang parte ng katawan. Karaniwang nagsisimulang ang ang “failure” sa kaliwang bahagi – lalo na sa “ventricles” – ang pangunahing “pumping chamber” ng puso. Narito ang mga kondisyon na nakakasira o nakakapanghina sa puso at nagsasanhi ng failure. Ang ilan sa mga ito ay maaaring nangyayari na sa iyo nang hindi mo nalalaman.
· Coronary artery disease at heart attack. Ito ay ang pinaka-karaniwang klase ng sakit sa puso at siyang pinaka-karaniwang sanhi ng heart failure. Ito ay buhat ng ugat sa puso na kumikipot dahil sa pagkaimbak ng taba sa ugat.
· High blood pressure. Ang blood pressure ang pwersa ng dugo na binubuga ng puso sa iyong ugat. Kapag mataas ang blood pressure, ang puso ay kinakailangang magtrabaho ng mas maigi kaysa normal. Pagdating ng panahon, ang mga heart muscle ay lumalaki para mapanindigan ang dagdag na trabaho. Paglipas pa ng panahon, ang heart muscle ay nagiging matigas o napakahina upang makapagbuga pa ng dugo.
· Pagkasira ng heart muscle (cardiomyopathy). Ilan sa mga nakakasira sa heart muscle ay ang infection, sobrang pag-inom ng alak, at hindi magandang epekto ng bawal na gamot.
· Nariyan rin ang myocarditis, “congenital heart defects” o mga anomaly sa puso na nandiyan na pagka-panganak, at iba pang mga sakit tulad ng diabetes, hyperthyroidism, hypothyroidism, emphysema at marami pang iba na sanhi ng heart failure.
Ano ang mga Sintomas?
Ang heart failure ay maaaring patuloy na nagaganap o maaaring bigla na lamang mangyari. Ang mga sintomas nito ay: hirap sa paghinga kapag ikaw ay may mabigat na ginagawa o kung ikaw ay humihiga, panghihina at madaling pagkapagod, pamamaga ng paa, bukong-bukong, at paa, mabilis o irregular na tibok ng puso, hindi na masyadong nakakayang mag-ehersisyo, ubo na hindi nawawala at kulay puti o mamula-mula, malimit na pangingihi sa gabi, paglaki ng tiyan, walang ganang kumain at pakiramdam na nasusuka, nahihirapang mag-concentrate, mataas na blood pressure, kumikirot ang puso.
Ano mga Paggamot at Lunas? Medication, cure, treatment
Ang heart failure ay matagalang sakit na nangangailangan ng panghabang-buhay na pagsubaybay. Ang mga medikasyon nito ay binibigay depende sa sintomas. Ito ay ang:
· Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitors na nagpapabuka sa mga ugat upang mapababa ang blood pressure. Halimbawa nito ay ang enalapril, captopril.
· Angiotensin II receptor blockers. Ang mga gamot na ito tulad ng losartan at valsartan (Diovan), ay pare-pareho ang epekto sa ACE inhibitors. Ito ang alternatibo para sa mga taong hindi hiyang sa ACE inhibitors.
· Digoxin. Ang gamot na ito ay pinapalakas ang heart muscle, pinapababa ang tibok ng puso.
· Beta blockers. Ang mga gamot na ito ay hindi lang pinapabagal ang tibok ng iyong puso, binabawasan rin nito ang ilan sa pagkasira ng puso kung ikaw ay may “systolic heart failure”. Halimbawa nito ay ang carvedilol, metoprolol, bisoprolol. Pinapababa rin ng mga gamot na ito ang iyong tsansa na magkaroon ng abnormal na tibok ng puso.
· Diuretics. Ito ang mga gamot na tumutulong na paihiin ka nang mas malimit upang ang mga tubig sa iyong katawan ay hindi dumami. Dahil ikaw ay nawawalan ng potassium at magnesium kapag palagiang nangingihi, ang doktor ay maaaring magrekomenda ng “supplements at minerals”.
· Aldosterone antagonists. Ang mga gamot na ito tulad ng spironolactone (Aldactone) at eplerenone ay mga “potassium-sparing diuretics”. Pampaihi rin ito subalit hindi nito pinapalabas ang potassium sa katawan.
· Surgery at medical devices. Maaari ring sumailalim sa operasyon ang merong sakit sa puso. Halimbawa nito ay ang “coronary bypass surgery”, “heart valve repair or replacement”, “implantable cardioverter-defibrillators (ICDs)”, “heart transplant”.
